Αποθετήριο Γνώσης
Το αποθετήριο γνώσης του Παρατηρητηρίου Κλιματικής Αλλαγής της Περιφέρειας Αττικής έχει δημιουργηθεί με σκοπό τη συγκέντρωση πληροφοριών, κειμένων, δεδομένων, εκθέσεων και μελετών που: α) είναι ήδη διαθέσιμα διαδικτυακά σε πολλές διαφορετικές πηγές, β) συνεισφέρουν σημαντικά στη γνώση και κατανόηση επιμέρους θεμάτων, δράσεων, πολιτικών, στρατηγικών ή σχεδίων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, γ) αφορούν σε περιβαλλοντική πληροφορία σχετική με θέματα ποιότητας ατμόσφαιρας, υδάτων ή εδάφους και τη βιοποικιλότητα για την περιοχή της Αττικής, δ) αφορούν σε υλικό που σχετίζεται με δράσεις ενημέρωσης του κοινού και διάχυσης πληροφορίας σχετική με τα θέματα κλιματικής αλλαγής, όπως υλικό από ημερίδες, video, κλπ ή ε) διαθέσιμη πληροφορία από πιλοτικές ή άλλες έρευνες/μελέτες που λαμβάνουν υπόψη τον παράγοντα της κλιματικής αλλαγής.
Στην ενότητα Βιβλιοθήκη υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες γενικότερου ενδιαφέροντος σχετικές με θέματα κλιματικής αλλαγής, στα ελληνικά ή στα αγγλικά, όπως: επιλεγμένα κείμενα της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) των Ηνωμένων Εθνών, κείμενα σχετικά με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) επίσης των Ηνωμένων Εθνών και την σχετική Εθνική Εθελοντική Έκθεση (VNR) του 2022, την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Προγράμματος «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» της περιόδου 2021-2027, ή την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις τιμές και το κόστος της ενέργειας στην Ευρώπη
Στην ενότητα Θεσμικό πλαίσιο είναι διαθέσιμες διατάξεις της νομοθεσίας για την κλιματική αλλαγή που αφορούν σε Διεθνές/Ευρωπαϊκό, Εθνικό και Περιφερειακό επίπεδο κυρίως στα ελληνικά. Ενδεικτικά αναφέρονται: το κείμενο της Συμφωνίας των Παρισίων των Ηνωμένων Εθνών (στα αγγλικά), η Λευκή Βίβλος, Ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή και Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος, το Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας-Αττικής, κ.α.
Στην ενότητα Περιβαλλοντική Πληροφορία διατίθεται πληροφορία σχετική με θέματα ποιότητας της ατμόσφαιρας, υδάτων ή εδάφους και τη βιοποικιλότητα για την περιοχή της Αττικής την οποία θα βρείτε οργανωμένη στις υπο-ενότητες
Στην ενότητα Πιλοτικές εφαρμογές και Έρευνες διατίθενται πληροφορίες, έρευνες ή μελέτες σε διάφορους τομείς, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη την κλιματική αλλαγή στην Περιφέρεια Αττικής.
Χρήσιμες πληροφορίες
Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών: ΕτΠ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) είναι η φωνή των περιφερειών και των δήμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Εκπροσωπεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές σε ολόκληρη την ΕΕ και συμβουλεύει σχετικά με τη νέα νομοθεσία που έχει αντίκτυπο στις περιφέρειες και τους δήμους (70% του συνόλου της νομοθεσίας της ΕΕ).
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: ΕΟΠ
Ο ΕΟΠ είναι οργανισμός της ΕΕ και αποστολή του είναι να παρέχει αξιόπιστες και ανεξάρτητες πληροφορίες για το περιβάλλον. Λειτουργεί ως κύρια πηγή πληροφοριών για όσους συμμετέχουν στην εκπόνηση, έγκριση, εφαρμογή και αξιολόγηση της περιβαλλοντικής πολιτικής, καθώς και για το ευρύ κοινό.
Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός: WMO
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) είναι ένας διακυβερνητικός οργανισμός με 187 Κράτη-Μέλη και 6 Μέλη-Περιοχές και ιδρύθηκε το 1950. Προέρχεται από τον Διεθνή Μετεωρολογικό Οργανισμό (IMO) και έγινε ο εξειδικευμένος οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών για τη μετεωρολογία (καιρός και κλίμα), την υδρολογία και τις σχετικές γεωφυσικές επιστήμες.
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας: WHO
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ιδρύθηκε το 1948 και είναι μία εξειδικευμένη υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών με αρμοδιότητα την δημόσια υγεία. Ο κύριος στόχος του είναι η διατήρηση του υψηλότερου επιπέδου υγείας για όλους τους λαούς του κόσμου.
Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πληροφοριών και Παρατηρήσεων για το Περιβάλλον: EIONET
Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πληροφοριών και Παρατηρήσεων για το Περιβάλλον (Eionet) είναι ένα δίκτυο συνεργασίας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) και των 38 χωρών μελών και συνεργαζόμενων χωρών του. Ο ΕΟΠ και το Eionet συγκεντρώνουν και αναπτύσσουν δεδομένα, γνώσεις και συμβουλές προς τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής σχετικά με το περιβάλλον της Ευρώπης.
Ευρωπαϊκό Σύμφωνο των Δημάρχων για το Κλίμα και την Ενέργεια: Covenant of Mayors
Το Σύμφωνο των Δημάρχων της ΕΕ για το Κλίμα και την Ενέργεια, το οποίο ιδρύθηκε το 2008, είναι μια πρωτοβουλία που υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συγκεντρώνει χιλιάδες τοπικές κυβερνήσεις που θέλουν να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον για τους πολίτες τους. Συμμετέχοντας στην πρωτοβουλία, δεσμεύονται εθελοντικά να υλοποιήσουν τους στόχους της ΕΕ για το Κλίμα και την Ενέργεια.
Παγκόσμιο Σύμφωνο των Δημάρχων για το Κλίμα και την Ενέργεια: GCoM
Το Παγκόσμιο Σύμφωνο των Δημάρχων, που ξεκίνησε το 2015, έχει αξιοποιήσει την εμπειρία που αποκτήθηκε στην Ευρώπη αλλά και πέραν αυτής, και στηρίζεται στους βασικούς παράγοντες επιτυχίας της πρωτοβουλίας: τη διακυβέρνησή της από τη βάση προς την κορυφή, το πολυεπίπεδο μοντέλο συνεργασίας και συγκεκριμένο πλαίσιο δράσης. Πρόκειται για παγκόσμια συμμαχία που βασίζεται στη δέσμευση περισσότερων από 10.000 πόλεων και τοπικών κυβερνήσεων, οι οποίες προέρχονται από 6 ηπείρους και 138 χώρες.
Διάσκεψη των Παράκτιων Περιφερειακών περιοχών: CPMR
Η CPMR λειτουργεί σαν δεξαμενή σκέψης και επικοινωνίας για τις Περιφέρειες. Διαθέτει εκτεταμένο δίκτυο επαφών μεταξύ ευρωπαϊκών ιδρυμάτων και κυβερνήσεων διασφαλίζοντας ότι οι ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των Μελών της λαμβάνονται υπόψη σε πολιτικές με σημαντικές χωρικές επιπτώσεις. Εστιάζει κυρίως στην κοινωνική, οικονομική και χωρική συνοχή, στις θαλάσσιες στρατηγικές και μπλε ανάπτυξη, καθώς και στην προσβασιμότητα. Η Ευρωπαϊκή διακυβέρνηση, ενέργεια και κλιματική αλλαγή, γειτονία και ανάπτυξη επίσης συνιστούν περιοχές δραστηριότητάς της. Η CPMR χωρίζεται βάσει έξι Γεωγραφικών Περιοχών (Geographical Commissions) ανάλογα με τις θαλάσσιες λεκάνες της Ευρώπης: Ατλαντικό Τόξο, Βαλκάνια και Μαύρη Θάλασσα, Βαλτική Θάλασσα, Μεσόγειος, Νησιά και Βόρεια Θάλασσα.
Η Περιφέρεια Αττικής συμμετέχει στη Διαμεσογειακή Επιτροπή (Intermediterranean Commission), η οποία ασχολείται με θέματα που αφορούν τις Περιφέρειες που γειτνιάζουν με τη Μεσόγειο Θάλασσα.
Το δίκτυο CLIMPACT επιδιώκει τη συνεργασία με την Εθνική Επιτροπή για την κλιματική αλλαγή, με την Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων κλιματικής αλλαγής της Τράπεζας της Ελλάδος αλλά και με άλλες σχετικές πρωτοβουλίες και δράσεις ώστε να αποτελέσει πόλο έγκυρης και πολύπλευρης εμπειρογνωμοσύνης και συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας και της Κοινωνίας
100 Ανθεκτικές Πόλεις: 100RC
Το έργο 100 Resilient Cities (100RC) είναι αφιερωμένο στο να βοηθήσει τις πόλεις σε όλο τον κόσμο να γίνουν πιο ανθεκτικές στις φυσικές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις του 21ου αιώνα. Ο ορισμός της ανθεκτικότητας για το δίκτυο 100RC περιλαμβάνει όχι μόνο τους κραδασμούς αλλά και τις πιέσεις που αποδυναμώνουν τον ιστό μιας πόλης σε καθημερινή ή περιοδική βάση.
Δίκτυο Ανθεκτικών Πόλεων: ResilientCitiesNetwork
Bβασίζεται σε πρωτοβουλία των 100 Ανθεκτικών Πόλεων (100RC), η οποία στηρίχτηκε σε μια σημαντική επένδυση από το Ίδρυμα Rockefeller, που επέτρεψε στις πόλεις να προσλάβουν έναν Chief Resilience Officer (CRO), να αναπτύξουν μια στρατηγική ανθεκτικότητας, να έχουν πρόσβαση σε «pro bono» υπηρεσίες από τον ιδιωτικό τομέα και Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς (ΜΚΟ) και να μοιραστούν ιδέες, καινοτομία και γνώση μέσω του παγκόσμιου δίκτυου των CRO.
Το C40 είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο σχεδόν 100 δημάρχων των κορυφαίων πόλεων του κόσμου που ενωμένοι στη δράση για να αντιμετωπίσουν την κλιματική κρίση.
Οι δήμαρχοι των πόλεων C40 έχουν δεσμευτεί να χρησιμοποιήσουν μια περιεκτική, βασισμένη στην επιστήμη και συνεργατική προσέγγιση για να μειώσουν το δίκαιο μερίδιο των εκπομπών τους στο μισό έως το 2030, να βοηθήσουν τον κόσμο να περιορίσει την παγκόσμια θέρμανση στους 1,5°C και να δημιουργήσουν υγιείς, δίκαιες και ανθεκτικές κοινότητες.
To CLIMATTICA δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Αττικής και είναι ένα πολύ-συμμετοχικό Πανελλαδικό Δίκτυο Περιφερειών και Δήμων, μια πλατφόρμα ενημέρωσης, ανταλλαγής πληροφοριών, δεδομένων, γνώσεων, εμπειριών και καλών πρακτικών των δυνητικών εταίρων, που θα λειτουργεί και θα ενεργεί ως αξιόπιστη διεπαφή, τόσο μεταξύ των μελών του περιβαλλοντικά ευαίσθητου χώρου των τοπικών κοινοτήτων, όσο και σε επίπεδο λήψης αποφάσεων.
Το participatory LAB (Εργαστήριο Χωρικού, Αστικού και Περιβαλλοντικού Συμμετοχικού Σχεδιασμού για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή) αποτελεί μια ενεργή διεπιστημονική κοινότητα που μελετά, τεκμηριώνει, μαθαίνει, διαδίδει και εφαρμόζει διαδικασίες συμμετοχικού σχεδιασμού για το δημόσιο χώρο, με στόχο την προσαρμογή των πόλεων στην κλιματική αλλαγή. Η δημιουργία του “participatory LAB” χρηματοδοτήθηκε από το Πράσινο Ταμείο στο πλαίσιο του άξονα προτεραιότητας 3: Συμμετοχικότητα Πολιτών «Καινοτόμες δράσεις με τους πολίτες» του χρηματοδοτικού προγράμματος «Φυσικό περιβάλλον & καινοτόμες δράσεις 2020».
Αέρια του θερμοκηπίου:
Το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), το μεθάνιο (CH4), το υποξείδιο του αζώτου (N2O), οι υδροφθοράνθρακες (HFCs), οι υπερφθοράνθρακες (PFCs), το εξαφθοριούχο θείο (SF6) και άλλα αέρια συστατικά της ατμόσφαιρας, τόσο φυσικά, όσο και ανθρωπογενή, τα οποία απορροφούν και επανεκπέμπουν υπέρυθρη ακτινοβολία.
Εκπομπές:
Οι εκπομπές στην ατμόσφαιρα ανθρωπογενών αερίων του θερμοκηπίου από πηγές.
Απορροφήσεις:
Οι απορροφήσεις από την ατμόσφαιρα ανθρωπογενών αερίων του θερμοκηπίου από καταβόθρες.
Απανθρακοποίηση:
Η σταδιακή εξάλειψη της χρήσης ορυκτών καυσίμων σε όλους τους τομείς της οικονομίας.
Καθαρές εκπομπές:
Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από πηγές μετά την αφαίρεση των απορροφήσεων από καταβόθρες.
Πηγή:
Κάθε διεργασία, δραστηριότητα ή μηχανισμός που ελευθερώνει στην ατμόσφαιρα αέριο θερμοκηπίου, αερόλυμα ή πρόδρομη ουσία αερίου θερμοκηπίου.
Καταβόθρες:
Κάθε διεργασία, δραστηριότητα ή μηχανισμός που απορροφά από την ατμόσφαιρα αέριο θερμοκηπίου, αερόλυμα ή πρόδρομη ουσία αερίου θερμοκηπίου.
Κλιματική ουδετερότητα ή μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου:
Ο ισοσκελισμός των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από πηγές και των απορροφήσεών τους από καταβόθρες.
Μετριασμός της κλιματικής αλλαγής:
Η ανθρωπογενής παρέμβαση για τη μείωση των εκπομπών ή την αύξηση των απορροφήσεων.
Πράσινες υποδομές:
Στρατηγικά σχεδιασμένο δίκτυο φυσικών και ημιφυσικών περιοχών με περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά υψηλής ποιότητας, το οποίο έχει σχεδιαστεί και τυγχάνει διαχείρισης για να παρέχει ένα ευρύ φάσμα οικοσυστημικών υπηρεσιών, όπως αυτές ορίζονται στην παρ. 6 του άρθρου 3 του Κανονισμού (ΕΕ) 1143/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2014 «για την πρόληψη και διαχείριση της εισαγωγής και εξάπλωσης χωροκατακτητικών ξένων ειδών» (L 317) σε αγροτικές και αστικές περιοχές και για να προστατεύει τη βιοποικιλότητα, τόσο σε αγροτικές, όσο και σε αστικές περιοχές.
Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή:
Η προσαρμογή των φυσικών και ανθρωπογενών συστημάτων στα σημερινά ή στα αναμενόμενα κλιματικά φαινόμενα ή στις επιπτώσεις τους, η οποία μετριάζει τις ζημιές ή εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες.
Προϋπολογισμός άνθρακα:
Η μέγιστη συνολική ποσότητα των εκπομπών που επιτρέπεται να εκλυθεί σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο σε εθνικό επίπεδο στο πλαίσιο επίτευξης των στόχων του παρόντος.
Τομεακός προϋπολογισμός άνθρακα:
Η μέγιστη ποσότητα των εκπομπών που επιτρέπεται να εκλυθεί σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο από έναν συγκεκριμένο τομέα της οικονομίας στο πλαίσιο επίτευξης των στόχων του παρόντος.
Τρωτότητα:
Η τάση ή προδιάθεση ενός συστήματος ή τομέα να επηρεάζεται δυσμενώς από την κλιματική αλλαγή. Η τρωτότητα εμπεριέχει εύρος εννοιών και στοιχείων, συμπεριλαμβανομένης της ευαισθησίας ή ευπάθειας στις ζημίες και της έλλειψης ικανότητας αντιμετώπισης και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
Ανθεκτικότητα:
Η ικανότητα των αλληλένδετων κοινωνικών, οικονομικών και οικολογικών συστημάτων να αντιμετωπίζουν ένα επικίνδυνο συμβάν ή τάση ή διαταραχή, μέσω της απόκρισης ή αναδιοργάνωσής τους με τρόπους που διατηρούν την κύρια λειτουργία, ταυτότητα και δομή τους.
Ανθρακικό αποτύπωμα:
Η συνολική ποσότητα των αερίων του θερμοκηπίου, εκφρασμένων σε ισοδύναμους τόνους διοξειδίου του άνθρακα, που εκπέμπονται άμεσα ή έμμεσα από ένα ή περισσότερα άτομα, μια γεωγραφική περιοχή, έναν φορέα, ή μια παραγωγική διαδικασία.
Κυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Ουδετερότητα:
Κυβερνητική Επιτροπή η οποία συστήνεται βάσει του άρθρου 8 του ν. 4622/2019 (Α’ 133), με σκοπό τον συντονισμό για θέματα μετριασμού των εκπομπών και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.